top of page

Kapsayıcılık:
Destek programlarında kapsayıcılık neden önemlidir?
Nereden başlanır?

Olmazsa Olmaz

Başlarken

Kontrol Noktası

Bu araç kapsayıcı programlar tasarlamadan önce kapsayıcılıkla ilgili nelere dikkat etmeniz gerektiğini açıklar.

  • Sosyal girişim destek kuruluşları için kapsayıcılık
    "Hızla değişen bir dünyada, yerel sosyal girişimcilik ekosistemleri de sürekli olarak evriliyor ve yeni zorluklar ve fırsatlar ortaya çıkıyor (Better Incubation)." Türkiye’de de hızla dönüşen sosyal girişimcilik ekosisteminde gerçekten olumlu bir etki yaratmak ve yeniliği sürdürmek için, destek kuruluşlarının, hizmet verdikleri toplumların çeşitli ihtiyaçlarına ve seslerine duyarlı, uyum sağlayabilen ve tepki verebilen bir yapıya sahip olduklarından emin olmaları gerekiyor. Kapsayıcı girişimcilik, cinsiyet, etnik köken, engellilik, yaş, sosyoekonomik durum veya göçmenlik durumu gibi faktörlerle belirlenen toplumsal eşitsizlikleri ele alır. Aynı zamanda ekonomik büyümeyi teşvik eder, iş fırsatları yaratır ve sosyal adaleti sağlar. Kapsayıcı girişimcilik, sadece ekonomik kazancı değil, aynı zamanda toplumsal dönüşümü hedefler. Bu yaklaşım, toplumun her kesimini kucaklamayı ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmayı amaçlar (1). Sosyal girişimcilik alanının daha kapsayıcı hale gelmesi, girişimcileri farklı bakış açılarıyla gördüğümüzde mümkün olur. Bu kapsayıcı bakış açısı, sadece sistemsel sorunları değil, aynı zamanda kendi önyargılarımızı da görmemizi sağlar. Bu sayede, herkes için eşit fırsatlar yaratmak, girişimcilerin yeteneklerine ve potansiyellerine göre fırsatlara erişmelerini sağlamak ve çeşitlilik kazanmak mümkün olur. Kapsayıcı bir yaklaşım benimsemek, sosyal girişimcilik alanını daha etkili hale getirir çünkü farklı bakış açıları ve deneyimler, daha iyi çözümler üretmemize ve toplumsal sorunları daha etkili bir şekilde ele almamıza olanak tanır. Bu nedenle, kapsayıcı girişimcilik, sadece bireylere ve toplumlara daha fazla fırsat sunmakla kalmaz, aynı zamanda sosyal girişimcilik ekosistemini daha güçlü ve sürdürülebilir hale getirir. 1990'ların başında ortaya çıkan bir terim olan “Nothing About Us, Without Us” - "Bizimle İlgili Konularda Biz Olmadan Olmaz"- kapsayıcı programlar oluştururken de uygulanabilecek bir kavramdır. Bu ifade, genellikle temsil edilmeyen bireylerin bulunduğu belirli bir grup üzerinde doğrudan etkisi olan hiçbir kararın, o grubun doğrudan katılımı olmaksızın alınmaması gerektiği anlamına gelir. Sosyal girişimciler için hazırlanan ve belirli bir gruba yönelik uygulayacağınız destek programlarını, o grubun temsilcileri veya bu grubun doğrudan içinde çalışan bir organizasyonla ortaklık kurarak tasarladığınızdan emin olmanız gerekir. Engelliler veya göçmenler ve mülteciler gibi gruplar, geçmiş deneyimleri nedeniyle yeni duydukları organizasyonların programlarına katılmaktan çekinebilirler; çünkü geçmişte zamanlarını, bilgilerini ve kaynaklarını, karşılığında gerçek bir fayda elde edemeden harcamış olmaları kuvvetle muhtemeldir. Sunabileceğiniz şeylerin gerçekten hedef kitlenin istekleriyle uyumlu olduğundan ve ihtiyaçlarını dinlemek ve anlamak için yeterince uzun süre varlığınızı sürdüreceğinizden şüphe edebilirler. Bu nedenle, temsil edilmeyen herhangi bir gruba yaklaşırken - özellikle sizin bir parçası olmadığınız bir grupsa - niyetlerinizin ve eylemlerinizin farkında olmanız gerekir.
  • Kapsayıcılık Yolculuğu: Başlarken ve uygularken dikkat edilmesi gerekenler
    İşinizi kapsayıcı hale getirme taahhüdünüz uzun vadeli olmalı, yalnızca belirli bir programa özgü değil. Kapsayıcılık çalışmalarına başlamadan önce amacınıza bir bakın. Bu gruplar için yaptığınız tüm çalışmalarda hedef kitleniz için en iyi olanı yine onlarla birlikte önceliklendirmeniz gerektiğini ve bunun uzun vadeli bir süreç olduğunu unutmayın. Bu gruplarla çalışma ve ilişki kurma konusunda organizasyon içinde etik standartlara sahip olduğunuzdan emin olarak bunu organizasyonel kültürünüzün merkezine alın. Yaklaşmayı umduğunuz gruplarla ilgili bilgi ve deneyim seviyenizi düşünün ve bir yol haritası çizin. Kim olduğunuz ve bu topluluğun üyeleri için neyi (yapabileceğiniz) temsil edebileceğinizi düşünün ve ardından onlara yaklaşmak için kullanabileceğiniz kapsayıcı bir dil düşünün. Bu grupla çalışmak için hali hazırda sizden daha fazla deneyime sahip birini bulmak ve destek almak iyi bir fikir olabilir.

Meseleler

Uzmanlardan Öneriler

"Kapsayıcılığın bir süreç olduğunu ve bir çıktı olmadığını anladığımızda her birimize düşen sorumlulukları ve birbirimize ne kadar bağlı olduğumuzu da görebiliyoruz, ekosistemde bir dönüşüm yaratabilmek için kendimizden ve organizasyonlarımızdan başlayarak birlikte hareket etmemiz ve birbirimizden sürekli öğrenmemiz gerekiyor.

Nuha Boga, DEI Uzmanı

Profesyonel İpuçları

  1. Gerçekten dinlemeye istekli olmak ve bu grubun ihtiyaçları hakkında önceden sahip olduğunuz ön yargıların ve fikirlerin farkında olmak önemlidir. Güç dinamiklerini ve ayrıcalıklarınızı gözden geçirin; hangi kaynaklara, bağlantılara ve kapasiteye erişiminiz var ve bu hizmet ettiğiniz gruplar için ne kadar farklı? Bunları hedef gruplarınız için de kullanabilir misiniz? Onların erişimlerini kolaylaştırabilir misiniz? Fırsatlara ve kaynaklara erişimin daha adil olabilmesi için aktif olarak sahip olunan ayrıcalıkları sorgulamak gerektiğini ve temsil edilmeyen gruplara ulaştırabilmek için aktif olarak çeşitlilik ve kapsayıcılık üzerine çalışmalar yapmak gerektiğini unutmayın. 

 

Kaynak: Better Incubation Toolkit by LIAISE - Linking Incubation Actors for Inclusive and Social Entrepreneurship, April 2022
 

Why inclusive incubation / Neden Kapsayıcı Kuluçkalar sf.6

1: TOOLS FOR Designing inclusive support programmes / 1: Kapsayıcı destek programları tasarlamak için araçlar sf.10

İlgili Bölümler

Image by Gayatri Malhotra

Kapsayıcı bir söylem oluşturmak neden önemlidir? Nasıl yapılır? 

Image by Eric Masur

Güven: 

Katılımcılar için daha güvenli alanlar nasıl oluşturulur?

Açık Alan Ofisi

Girişimci destek kuruluşları için kapsayıcı bir örgüt kültürü nasıl oluşturulur?

bottom of page